Tháng Bảy âm lịch, theo tín ngưỡng dân gian thường gọi đây là tháng “cô hồn” và được coi là một tháng có nhiều điều phải kiêng kị. Trong tháng này và đặc biệt là ngày Rằm tháng Bảy người ta thường tổ chức cúng tế các lễ tiết “Vu lan“ hay “Xá tội vong nhân” với khá nhiều hình thức trên chùa, tại nhà, ngoài đường ngõ phố.

Đây là một hoạt động tín ngưỡng đã đi vào tâm thức dân gian của người Việt và trở thành một phong tục truyền thống diễn ra hàng năm. Tuy nhiên nguồn gốc, ý nghĩa của các tiết lễ này, mối liên kết và sự khác biệt trong nghi thức thờ cúng thì không hẳn ai cũng hiểu và phân biệt được. 

VU LAN (hay Vu lan bồn) tiếng Phạn là Ô Lan Bà Noa, ý nghĩa là “cứu đảo huyền” (tức cứu người bị treo ngược). “Vu lan bồn” còn có nghĩa là nơi đặt bách vị ngũ quả để ban cho tăng chúng và cũng là ân quang của phật tăng để giải thoát kiếp khổ của “ngạ quỷ” (ma đói) bị treo ngược (dưới địa ngục). Theo phong tục ngày 15 tháng 7 tiết Trung nguyên tăng ni kết hội Vu lan bồn, tụng kinh và bố thí đồ ăn.  

XÁ TỘI VONG NHÂN theo phong tục của một số nước Á Đông là ngày mở cửa địa ngục ân xá cho các vong linh nặng tội nghiệp và các vong linh không nơi nương tựa, không được thờ tự đang lang thang vất vưởng. Để các linh hồn lang bạt không quấy nhiễu cuộc sống dương gian người ta thường dâng cúng lễ vật vào ngày rằm tháng 7 để cầu mong sự bình yên.

VU LAN có nguồn gốc từ Phật giáo, Xá tội vong nhân lại mang màu sắc dân gian. Vu lan theo truyền thuyết xuất phát từ câu chuyện kể về sự hiếu hạnh của Bồ tát Mục Kiền Liên muốn cứu mẹ thoát khỏi địa ngục. Theo lời Phật dạy ông đã cung thỉnh chư tăng mười phương hợp sức chú nguyện để cứu độ cho mẹ. Đức Phật thấu cảm lòng thành của ông cùng chư tăng đã cho khai mở lễ này hàng năm vào ngày rằm tháng bảy và dần trở thành truyền thống báo hiếu cha mẹ. 

XÁ TỘI VONG NHÂN là ngày chính giữa của “tháng cô hồn”, ngày đó các nhà thường lập bàn tế chay để ban thí thực cho các vong lang thang không người hương khói, chưa được siêu thoát, vì vậy các nhà thường cúng chúng sinh ngoài trời hoặc ngoài đường ngõ, đồ cúng thường là các thứ như cháo, gạo, ngô, khoai, bánh đa, bỏng, muối… để siêu sinh cho những linh hồn không nơi nương tựa.

Các chùa Phật và chùa Cao Đài đã bắt đầu giọng chuông U Minh cả ngày lẫn đêm, tụng kinh cầu siêu, tụng kinh Di Lặc, kinh Cứu Khổ xin Trời Phật ân xá và tế độ cho các đẳng vong hồn, các đẳng chơn linh và cho cả CHÚNG SANH thoát ách tai ương, khổ nạn và được xá tội, được siêu thoát về Thiên học Đạo, tiến hóa trên con đường Thiêng Liêng Hằng Sống. 

Về ý nghĩa - các lễ này đều nhắc nhở con cháu hướng tâm về cội nguồn, cha sinh mẹ đẻ và ông bà tổ tiên, phát tâm từ bi, hiếu đạo phóng sinh, bố thí và hướng về các điều phước thiện để hồi hướng Công Đức cho Cha Mẹ, Ông Bà, Gia Tiên. 

Rộng hơn nữa là mùa VU LAN, bắt đầu từ tháng 5, 6,7 âm lịch. Trong ba tháng này con cháu khởi tâm ăn chay, phóng sinh, tu tập thân-tâm-khẩu-ý, đọc Sám cho Cha Mẹ, Ông Bà, Gia Tiên.  theo phước nguyện, cốt thể hiện lòng hiếu kính của con cháu với tổ tiên, ông bà, cha mẹ. 

Vu lan hay Xá tội vong nhân vào ngày rằm tháng Bảy đã trở thành sinh hoạt tín ngưỡng truyền thống của người Việt. Các hoạt động này vừa mang ý nghĩa tâm linh vừa mang ý nghĩa xã hội, là sự kết hợp giữa giáo lý tôn giáo và tín ngưỡng dân gian.

?☘️?☘️?